Pembuat kenderaan elektrik dari China, Neta Auto, telah memulakan semula pembayaran gaji penuh kepada pekerja kilangnya di Tongxiang bermula Julai 2025. Langkah ini dilihat sebagai satu usaha penting ke arah pemulihan syarikat itu selepas bergelut dengan krisis kewangan yang teruk, yang menyaksikan operasi pengeluaran dihentikan selama berbulan-bulan, ribuan pekerja diberhentikan, dan bayaran gaji tertunggak.
Maklumat mengenai perkembangan terkini ini telah dikongsikan pada 4 Ogos oleh pentadbir yang dilantik mahkamah bagi menyelia proses penstrukturan semula kebankrapan syarikat induknya, Hozon New Energy. Hozon secara rasmi memasuki fasa kebankrapan pada Jun 2025 dan kini dalam usaha mencari pelabur baharu untuk menyelamatkan perniagaan. Platform rasmi untuk pendaftaran minat pelaburan telah dibuka melalui laman lelongan aset Alibaba, dengan 47 pihak sudah menyatakan minat. Pelabur yang serius diminta menyediakan deposit sebanyak 50 juta yuan (sekitar RM32.5 juta) sebelum tarikh akhir 15 September.
Buat masa ini, identiti pelabur yang menunjukkan minat masih belum didedahkan kepada umum.
Krisis kewangan yang melanda Neta mula dikesan sejak penghujung tahun 2024. Syarikat berdepan kesukaran membayar gaji, sehingga terpaksa memberhentikan hampir separuh tenaga kerjanya. Dalam tempoh paling getir, ramai pekerja hanya menerima bayaran bulanan sedikit melebihi 2,000 yuan. Ketegangan memuncak apabila satu video tular pada Jun menunjukkan pekerja yang marah menghadap Pengerusi Neta, Fang Yunzhou, di pejabat Shanghai bagi menuntut tunggakan gaji mereka.
Meskipun berdepan cabaran besar, Neta kini perlahan-lahan cuba menghidupkan semula operasi asas. Pekerja di kilang Tongxiang—yang kini terdiri daripada pasukan lebih kecil selepas proses pemberhentian—telah memulakan tugas awal seperti membersihkan premis, menyelenggara mesin dan membuat persediaan untuk kemungkinan memulakan semula barisan pengeluaran. Pada masa yang sama, syarikat turut berusaha membina semula rangkaian jualan dan perkhidmatannya, termasuk memberikan bantuan kewangan kepada pengedar yang masih setia bersama jenama tersebut.
Bagaimanapun, laluan ke arah pemulihan masih panjang dan mencabar. Jumlah jualan Neta merosot secara mendadak daripada 152,000 unit pada tahun 2022 kepada hanya 64,549 unit pada 2024. Operasi pengeluaran turut terjejas awal tahun ini apabila pembekal utama seperti CATL menghentikan penghantaran kerana hutang yang tidak dilangsaikan. Difahamkan, Neta berhutang lebih 6 bilion yuan kepada pembekal, manakala jumlah kerugian syarikat mencecah 18.3 bilion yuan. Menjelang Mac 2025, baki tunai dalam akaun bank syarikat dikatakan hanya tinggal kurang daripada 500 yuan, mencerminkan keterukan keadaan kewangan yang dihadapi.
Dalam kalangan dalaman, suasana turut tegang apabila pemegang saham utama—terutamanya pelabur berkaitan kerajaan— mula menuntut perubahan kepimpinan dan pengurusan yang lebih berwibawa. Banyak pihak menyalahkan pengurusan terdahulu kerana membuat keputusan memperluaskan perniagaan terlalu cepat tanpa asas kewangan yang kukuh. Kini, nisbah hutang syarikat telah melonjak melebihi 217%, menambah lagi beban yang perlu ditangani dalam tempoh terdekat.
Namun begitu, Hozon masih memiliki aset berharga yang boleh menarik minat pelabur. Ini termasuk lebih 233,000 meter persegi tanah industri di Tongxiang, kemudahan pengeluaran yang lengkap, dan pemilikan penuh terhadap jenama Neta Auto. Selain itu, syarikat turut mempunyai dua kilang pengeluaran di Jiangxi dan Guangxi, serta tiga fasiliti pembuatan komponen di wilayah Anhui. Di luar negara, Neta juga mengendalikan operasi pemasangan CKD di Bangkok dan Jakarta, di mana kilang di Thailand telah pun memulakan pengeluaran pada tahun 2024.
Pada bulan Jun lalu, Neta turut berpindah keluar dari ibu pejabatnya di Shanghai selepas tamat tempoh pajakan, namun belum lagi mengumumkan lokasi baharu untuk operasi pentadbirannya.
Langkah menyambung semula pembayaran gaji penuh di kilang Tongxiang memberi sedikit sinar harapan kepada pekerja dan penggiat industri. Namun, pemulihan penuh masih bergantung kepada kejayaan mencari pelabur baharu, kejayaan penstrukturan semula kewangan, serta pembaharuan kepimpinan yang dituntut oleh para pemegang saham. Beberapa bulan akan datang bakal menjadi tempoh penentu bagi nasib Neta Auto, sama ada ia mampu bangkit semula ataupun terpaksa mengundur dari arena automotif sepenuhnya.
